تاریخ پیدایش وهابیت

وهابیت مسلکی است که در سال 1143 هجری قمری در شبه جزیره ی عرب بوجود آمده است و در بسیاری از اصول عقاید و احکام شرعی با مذاهب دیگر تفاوت دارد. پیروان این مسلک را به خاطر نسبتش به «محمد بن عبدالوهاب تمیمی ـ متوفای 1205 یا 1204 هجری ـ » «وهابی» گویند. وهابیها خود را مسلمانان حقیقی و دیگر مسلمانان را منحرف و مشرک می دانند، و به آنان به دیده ی حقارت می نگرند. فرقه وهابیت از شیوه ی زور و سنگدلی و قساوت در تحمیل افکار غیرمنطقی خود بر مسلمانان، استفاده می کند. این مسلک ...که اولین بار افکار و اندیشه های این فرقه را ساخته و ترویج نموده «وهابیت» نامبرده می شود.

محمد بن عبد الوهاب اولین حکومت سیاسی‌اش را در سال 1157 هجری در منطقه نجد در حومه ریاض پایه‌ریزی کرد و پیمان نظامی و فرهنگی با محمد سعود ـ جدّ اعلای ملک فهد و ملک عبدالله ـ بست و به کمک مستشاران نظامی بریتانیا، این فرقه و تفکر وهابیت را گسترش داد. این کشت و کشتار و حمله‌هایی که به کشورهای همسایه داشتند، دولت عثمانی را عصبانی کرد و نامه شدید اللحنی به کشور مصر نوشت و لشکر مفصلی وارد عربستان سعودی کرد و در سال 1234 هجری، پرونده دولت وهابیت بسته شد و سران‌شان اعدام شدند و عده‌ای هم زندگی مخفیانه‌ای داشتند و به کشورهای همسایه پناهنده شدند و یکی از آنها عبد العزیز ـ پدر ملک فهد ـ بود که از کویت قیام کرد و با 20 سال مبارزه، در سال 1341 و 1342، دولت عربستان سعودی را دوباره تشکیل داد. الان هم آل سعود، به او منتسب هستند. این وضع کنونی وهابیت است.

اما تاریخ وهابیت را نمی‌شود به یکی دو قرن قبل بسنده کرد و یا ریشه وهابیت را نمی‌شود در مبانی فکری محمد بن عبد الوهاب جستجو کرد. بلکه باید مقداری تاریخ را ورق بزنیم و به عقب برگردیم. می‌بینیم که محمد بن عبد الوهاب اگر در مسائل سیاسی و کشتار مسلمانان با محمد بن سعود و با جاسوسان انگلستان همدست بود، ولی از نظری مبانی فکری و اعتقادی، مروّج تفکرات ابن‌تیمیه ـ متوفای 728 هجری، اهل حرّان از اطراف دمشق سوریه ـ بود. تاریخ ابن‌تیمیه را که مطالعه می‌کنیم،

باز می‌بینیم که ابن‌تیمیه، مبتکر این تفکر باطل ضد قرآنی و ضد اسلامی نبوده است و برای اولین بار در جامعه اسلامی، این مبانی فکری را ارائه نداد. گرچه خیلی از دانشمندان و اساتید ما، بر این باور هستند که مؤسس اولیه و بنیان‌گذار فکری وهابیت، ابن‌تیمیه بوده است.. اگر تاریخ را خوب مطالعه کنیم، می‌بینیم که ابن‌تیمیه نبود که برای اولین بار این تفکر را مثل حرمت زیارت قبور و حرمت زیارت قبر نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) و حرمت توسل و شفاعت و بناء قبور و ...، مطرح کرد. از شخصیت‌های علمی حنابله، شاید دو سه قرن قبل از ابن‌تیمیه، همین تفکر را داشتند. مثلا شما تاریخ ابن بُطّه ـ از علمای بزرگ حنبلی و متوفای 387 هجری ـ را ببینید، همین مباحث را مطرح کرده است؛ حتی سفر برای زیارت قبر نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) را سفر معصیت شمرده است و طبق نظر ایشان، نماز در این سفر، تمام است نه قصر، چون سفر معصیت است.

باز هم اگر تاریخ را ورق بزنیم، می‌بینیم که قبل از ابن بُطّه، حسن بن علی بربهاری ـ از شخصیت‌های حنبلی و متوفای 329 هجری ـ ، این مسئله را قبل از ابن‌تیمیه و محمد بن عبد الوهاب و ابن بُطّه مطرح کرده است پس قضیه پیدایش وهابیت و این تفکر ضد اهل بیت (علیهم السلام)، مربوط به ابن‌تیمیه نیست. اگر بخواهیم بسنده کنیم و در همان‌جا مسئله را محور قرار بدهیم، ظاهرا با حقائق تاریخی تطبیق نمی‌کند. باز هم مقداری تاریخ را ورق می‌زنیم و به عقب برمی‌گردیم و می‌بینیم که قبل از بربهاری، حجاج بن یوسف ثقفی ـ متوفای 95 هجری و بزرگ جنایت‌کار تاریخ اسلام ـ است. بطوری‌که عمرو بن عبد العزیز می‌گوید: اگر فردای قیامت، تمام ملت‌ها و أمت‌ها، جنایت‌‌کارترین فردشان را در یک کفّه قرار بدهند و ما هم حجاج را در یک کفّه دیگر، کفّه ما سنگین‌تر خواهد شد.

این تفکری که وهابیت امروز دارند، همین تفکر را با یک محدوده کوچک، حجّاج در همان قرن اول و دوم هجری مطرح می‌کند. وقتی به مدینه منوره می‌آید و می‌بیند که عده‌ای از مسلمانانِ شیفته نبی مکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، در اطراف قبر مطهر نبی مکرم (صلی الله علیه و آله) همانند پروانه دور شمع می‌چرخند و به قبر مطهر آن نازنینْ وجود و أشرف کائنات، ابراز علاقه و اظهار عشق می‌کنند، با صدای بلند می‌گوید: تبا لهم! إنما یطوفون بأعواد و رمة بالیة! به عبارت ساده‌تر: خاک بر سر این مردم که اطراف استخوان‌های پوسیده طواف می‌کنند